De belangrijkste trends en uitdagingen in de logistiek

Door Frank Verhoeven

Kortgeleden was ik te gast in de Logistiek met… Podcast van Martijn Graat om te praten over de belangrijkste uitdagingen en ontwikkelingen in de logistieke sector. Degenen die graag luisteren kunnen dat via de speler hieronder direct doen, of in hun favoriete podcastapp. Voor degenen die liever lezen hieronder een uiteenzetting van wat we bespraken.

Tijdens het 75 jarig bestaan van Vos Logistics een aantal jaar terug hebben we de grote trends geformuleerd van de komende jaren. In plaats van terug te kijken op die 75 jaar, kozen we er juist voor om 25 jaar vooruit te kijken. Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit als Vos Logistics 100 jaar bestaat? De vier belangrijkste trends die we toen formuleerden zijn:

De potentie van digitalisering en artificial intelligence
Verduurzaming van de sector
De uitdagingen op de arbeidsmarkt
E-commerce en de impact daarvan op de sector

Behalve deze megatrends zijn er de laatste jaren ook black swans die een groot effect hebben op onze sector. Een aantal van de grootste wereldwijde verstoringen van supply chains hebben in de afgelopen jaren plaatsgevonden. De pandemie is daarvan misschien wel het beste voorbeeld, maar ook de blokkade van het Suezkanaal en meer recent de geopolitieke situatie, Rusland-Oekraïne, Israël-Gaza, de problemen in de Rode Zee, maar ook de beperkte doorvoer van het Panama kanaal door droogte. Iedere keer herpakt de sector zich en werken we met zijn allen aan een oplossing voor onze klanten.

De grootste uitdagingen van dit moment

De twee grootste uitdagingen waar we nu voorstaan zijn de economische ontwikkelingen en de energietransitie. De sterk afnemende vraag is voor alle sectoren een uitdaging, maar in een business met lage marges is het dan extra belangrijk je kosten goed te beheersen. Tegelijkertijd moeten we met zijn allen werken aan de verduurzaming van de sector. Er komen steeds schonere vormen van transport, maar de transitie naar volledig zero-emissie transport kent nogal wat uitdagingen. De kosten voor een elektrische truck zijn nog niet in verhouding met de kosten van een diesel truck en al investeer je in elektrische trucks, dan is het maar de vraag of je voldoende elektrische capaciteit kunt krijgen om dat elektrische wagenpark op te laden.

Duurzaamheid als strategisch speerpunt

Al in 2010 hebben we bij Vos Logistics besloten om een duurzaamheidsstrategie te ontwikkelen. Ieder jaar opnieuw meten we de effectiviteit van die strategie en sturen we bij waar nodig. Transport heeft een grote impact op onze carbon footprint. We zijn dus ook voortdurend bezig om de efficiency van ons transport te verbeteren. Dat gaat veel verder dan alleen elektrificatie van het wagenpark. Denk dan bijvoorbeeld aan het efficiënter beladen van onze vrachtwagens, of het optimaliseren van de routes en lege kilometers te reduceren. Ook multimodale oplossingen leveren een belangrijke bijdrage om de carbon footprint van onze operaties naar beneden te brengen. De laatste tijd is het aandeel van multimodaal transport helaas gedaald. Het blijkt erg uitdagend om dit economisch en praktisch haalbaar te maken.

Uiteraard beperken we ons niet alleen tot wat er op de weg gebeurt. We nemen energiebesparende maatregelen in onze gebouwen en investeren bijvoorbeeld in zonnepanelen op de daken van onze magazijnen. Ook onze medewerkers spelen hierin een grote rol. Soms kunnen kleine aanpassingen in gedrag of de manier van werken een grote positieve impact hebben. Overigens valt voor ons het creëren van een prettige en veilige werkomgeving ook onder duurzaamheid.

Tekorten op de arbeidsmarkt

Mede dankzij de focus op een duurzame werkomgeving lukt het ons tot nu toe goed om de juiste mensen te vinden, al kost dat wel steeds meer moeite. Vooral als het gaat om chauffeurs, medewerkers van de werkplaats en de uitvoerende rollen in onze magazijnen zagen we de afgelopen jaren een krapte op de arbeidsmarkt. Een bijkomend voordeel van de laagconjunctuur is dan weer wel dat er iets meer ruimte ontstaat op die arbeidsmarkt. Dat maakt het op korte termijn makkelijker personeel te vinden, maar juist op de lange termijn wordt die uitdaging steeds groter, met de vergrijzing die de komende jaren flink gaat toenemen.

Technologie als oplossing voor tekorten en enabler van efficiëntie

Er zijn een aantal trends die positief gaan bijdragen aan deze uitdagingen. Eén ervan is de toenemende automatisering. Er komen steeds meer oplossingen die medewerkers in magazijnen kunnen ondersteunen bij hun werkzaamheden. Robots en cobots werken nauw samen met de mens en verhogen de productiviteit van logistieke operaties. Ze nemen de medewerkers zware en repetitieve werkzaamheden uit handen en geven hen meer tijd om zich bezig te houden met activiteiten die waarde toevoegen. Ook op de weg liggen hier interessante mogelijkheden. Zelfrijdende vrachtwagens kunnen een groot deel van het chauffeurstekort oplossen. Lange ritten tussen logistieke hubs kunnen door zelfrijdende vrachtwagens worden uitgevoerd, waarbij menselijke chauffeurs de trailers overnemen wanneer de goederen de stad in moeten, om maar een voorbeeld te noemen. Op de korte termijn lost dit het chauffeurstekort niet op, maar op de lange termijn liggen hier zeker mogelijkheden.

Een tweede belangrijke trend is de digitalisering van de sector. De afgelopen jaren zijn er grote stappen gezet, maar zo zijn er bijvoorbeeld nog steeds processen waarbij een hoop papier komt kijken. Een van de projecten waar wij nu mee bezig zijn is het toepassen van zogeheten sign on glass, waarbij de eindklant een handtekening zet op een tablet, waarna de ontvangstbevestiging direct beschikbaar is voor alle partijen in de keten. Een ander punt waar steeds meer winst wordt behaald is de toenemende hoeveelheid beschikbare data. Op basis van die data kunnen met behulp van artificial intelligence steeds intelligentere en efficiëntere planning oplossingen ontwikkeld worden. Door beter te voorspellen en sneller te reageren op veranderingen kan er sneller geleverd worden en met een hogere vulgraad van de vrachtwagens.

Een glazen bol

De toenemende digitalisering en technieken als artificial intelligence brengen de glazen bol steeds dichterbij, maar we zijn nog lang niet op het punt waar we goed de toekomst kunnen voorspellen. Er staan ons de komende jaren genoeg uitdagingen te wachten. Supply chains hebben altijd al te maken met onverwachte verstoringen, maar het lijkt erop dat de pieken steeds hoger en de dalen steeds dieper worden en ze volgen elkaar steeds sneller op. Eerder genoemde trends als digitalisering en automatisering zullen hier een belangrijke en toenemende rol in gaan spelen. We gaan een uitdagende tijd tegemoet, maar wij zijn er klaar voor